دانشگاه آزاد اسلامی
واحدمهاباد
دانشکده علوم انسانی – گروه مدیریت
پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد M.A
گرایش: دولتی – مالی
عنوان:
بررسی عوامل مؤثر بر فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده
از دید کادر امور مالیاتی استان آذربایجان غربی
زمستان 1391
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده فارسی…………………………….. 1
فصل اول: کلیات
1-1- مقدمه………………………………. 3
1-2- بیان مسأله……………………….. 4
1-3- اهمیت و ضرورت موضوع… 5
1-4- اهداف تحقیق………………….. 5
1-5- کاربرد نتایج تحقیق…………. 6
1-6- فرضیات تحقیق……………….. 6
1-7- متغیرهای تحقیق…………….. 7
1-8- مدل مفهومی‌تحقیق………… 7
1-9- قلمرو تحقیق……………………. 8
1-10- تعریف واژه‌ها…………………. 9
1-11- خلاصه فصل ………………… 9
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
2-1- مقدمه……………………………. 11
2-2- بخش اول: مبانی نظری مالیات………………………………………. 13
2-2-1- تاریخچه مالیات در ایران…………………………………….. 13
2-2-2- تعریف مالیات………. 14
2-2-3- انواع مالیات………….. 14
2-3- بخش دوم: مالیات بر ارزش افزوده……………………………………….. 16
2-3-1- تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده ………………………. 16
2-3-2- تاریخچه مالیات بر ارزش افزوده در ایران…………. 16
2-3-3- تعریف مالیات بر ارزش افزوده………………………………….. 17
2-3-4- اصول مالیات بر ارزش افزوده………………………………….. 18
2-3-5- انواع مالیات بر ارزش افزوده………………………………….. 19
2-3-5-1- مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولیدی(VATp)…………… 20
2-3-5-2- مالیات بر ارزش افزوده از نوع درآمدی(VATI)………….. 20
2-3-5-3- مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف(VATc )…………………………………….. 20
2-3-6- ویژگیهای مالیات بر ارزش افزوده………………………… 21
2-3-6-1- مزایای مالیات بر ارزش افزوده………………….. 21
2-3-6-2- معایب مالیات بر ارزش افزوده………………….. 23
2-3-7- آثار اقتصادی اجرای مالیات بر ارزش افزوده……….. 25
2-3-7-1- اثر بر کارایی تولید……………………………… 25
2-3-7-2- اثر بر رشد اقتصادی……………………….. 25
2-3-7-3- اثر بر کسری بودجه……………………………. 26
2-3-7-4- اثر بر ثبات اقتصادی………………………… 26
2-3-7-5- اثر بر توزیع درآمد…………………………….. 27
2-3-7-6- اثر بر سرمایه گذاری…………………………… 27
2-3-7-7- اثر بر پس انداز……………………………………… 27
2-3-7-9- اثر بر تجارت خارجی………………………….. 28
2-3-7-10- اثر بر سطح قیمت‌ها (تورم)……………… 28
2-3-8- ساختار نرخ‌های مالیات بر ارزش افزوده……………………. 29
2-3-9- سیستم استرداد مالیات بر ارزش افزوده……………………. 33
2-3-9-1- شیوه‌های کنترل استرداد مالیات بر ارزش افزوده……………………………. 34
2-3-10- معافیت‌ها در نظام مالیات بر ارزش افزوده……….. 35
2-3-10-1- معافیت آستانه………………………………………. 36
2-3-10-2- معافیت‌ها و نرخ صفر……………………….. 38
2-3-10-3- معافیت و حمایت از تولید…………….. 38
2-3-10-4- دلایل اعمال معافیت………………………….. 39
2-3-10-5- آثار ناشی از اعمال معافیت……………….. 40
2-3-11- جریمه‌ها در نظام مالیات بر ارزش افزوده……….. 42
2-3-12- آموزش………………. 43
2-3-12-1- مراحل مختلف فرایندآموزش………………… 44
2-3-12-2- انواع برنامه‌های آموزشی از نظر اجرا……… 44
2-3-13- فرهنگ مالیاتی…. 45
2-3-13-1- ویژگیهای یک فرهنگ مالیاتی مطلوب… 46
2-3-13-2- علل مؤثر در ترویج و ارتقاء فرهنگ مالیاتی…………………………… 46
2-3-14- تمکین مالیاتی….. 48
2-3-14-1- موانع تمکین داوطلبانه مؤدیان مالیاتی 49
2-3-14-2- روش‌ها و شیوه‌های ارتقاء تمکین مالیاتی………………………….. 49
2-3-15- الزامات مربوط به سازمان امور مالیاتی جهت اجرای نظا مالیات بر ارزش افزوده………………………………….. 50
2-3-15-1- خودکارسازی سازمان مالیاتی و بهره گیری از سیستم‌های اطلاعاتی.. 51
2-3-15-2- نقش نیروی انسانی در سازمان مالیاتی……………………………………… 52
2-3-16- مشکلات اجرایی در نظام مالیات بر ارزش افزوده. 52
2-3-16-1- پیچیدگی قوانین و مقررات مالیاتی. 52
2-3-16-2- جرائم مالیاتی و تمکین……………………….. 53
2-3-16-3- چند نرخی بودن مالیات و معافیتهای متعدد……………………………. 53
2-3-16-4- آموزش……. 54
2-3-16-5- سطح توان سازمان در بکارگیری افزارهای سازمانی…………. 55
2-3-16-6- عدم ترویج فرهنگ مالیاتی در جامعه 55
2-4- بخش سوم: فرار مالیاتی… 56
2-4-1- تعریف فرار مالیاتی. 56
2-4-2- تمایز بین فرار مالیاتی و اجتناب مالیاتی………………… 56
2-4-3- شکاف مالیاتی……… 57
2-4-4- اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی………………………………… 59
2-4-5- آثار اقتصادی و اجتماعی فرار مالیاتی………….. 60
2-4-6- آسیب شناسی فرار مالیاتی در ایران………………….. 61
2-4-7- نظام مالیات بر ارزش افزوده و فرار مالیاتی…………… 64
2-4-8- تقلب‌های خاص مالیات بر ارزش افزوده……………………. 64
2-4-9- عوامل موثر بر فرار از مالیات بر ارزش افزوده……….. 65
2-4-9-1- عوامل جمعیتی، اجتماعی و اعتقادی……… 65
2-4-9-2- عوامل اقتصادی………………………………………. 66
2-4-10- تبیین فرار مالیاتی بر اساس رویکرد انتخاب عمومی…………………………………………….. 67
2-4-11- راه‌های فرار از مالیات بر ارزش افزوده……………………. 67
2-4-11-1- خودداری افراد مشمول مالیات بر ارزش افزوده از نام نویسی……………………. 67
2-4-11-2- اعلان ادعای اغراق آمیز در مورد استرداد…………. 68
2-4-11-3- عدم ثبت خریدهای نقدی…….. 69
2-4-11-4- ادعای اعتبار مالیاتی برای فاکتورهای خرید از فروشنده‌های ثبت نشده در نظام مالیات بر ارزش افزوده……………………… 69
2-4-11-5- لحاظ نکردن اوراق بستانکار در ادعای اعتبار مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده ………………………………. 70
2-4-11-6- ادعای اعتبار مالیاتی برای فروش‌های مشمول مالیات و مورد استفاده در فعالیتهای معاف از مالیات……………………. 70
2-4-11-7- ادعای اعتبار مالیاتی برای خریدهایی که اعتبار پذیر نیستند…………… 71
2-4-11-8- عدم گزارش فروش کالاهای وارداتی و مشمول مالیات……………………. 71
2-4-11-9- حذف کالا‌ها و خدمات خود مصرفی…………………… 71
2-4-11-10- ادعاهای نادرست در مورد صادرات………………….. 72
2-4-11-11- معامله کنندگان جعلی……… 72
2-4-11-12- توافق پایاپای……………………. 73
2-4-11-13- نرخ‌های چندگانه و توضیحات نادرست………………….. 73
2-4-11-14- خطا در طبقه بندی کالا‌ها و خدمات…………………… 74
2-4-11-15- عدم ارسال مالیات بر ارزش افزوده وصول شده به اداره مالیات……………. 74
2-4-11-16- اعلان مقدار فروش کمتر از حد واقعی………………. 75
2-4-11-17- ثبت معاملات در دو دفتر جداگانه………………….. 75
2-5- بخش چهارم: پیشینه تحقیقات…………………………………… 76
2-5-1- تحقیقات داخلی انجام شده……………………………………… 76
2-5-2- تحقیقات خارجی انجام شده…………………………………….. 91
2-6- خلاصه فصل………………….. 96
فصل سوم: روش تحقیق
3-1- مقدمه …………………………… 98
3-2- روش تحقیق………………….. 98
3-3- متغیرهای تحقیق ……….. 99
3-4- جامعه آماری ……………… 100
3-5- نمونه آماری ……………… 100
3-6- روش و حجم نمونه گیری………………………………………………. 101
3-7- روش گردآوری اطلاعات 101
3-8- تحلیل پرسشنامه ………. 102
3-9- پایایی پرسشنامه ……….. 102
3-10- روایی پرسشنامه………. 103
3-11- روش های آماری ……….. 103
3-12- خلاصه فصل …………… 104
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
4-1- مقدمه………………………….. 106
4-2-بررسی ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخ دهندگان ……… 107
4-2-1- تبیین فراوانی و درصد میزان جنسیت پاسخ دهندگان به پرسشنامه…………………….. 107
4-2-2- تبیین فراوانی و درصد میزان سابقه کار پاسخ دهندگان به پرسشنامه…………………….. 108
4-2-3- تبیین فراوانی و درصد میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه…………………….. 109
4-2-4- تبیین فراوانی و درصد پست سازمانی پاسخ دهندگان به پرسشنامه …………………… 110
4-3- آمار استنباطی……………. 111
4-3-1- فرضیه اصلی اول تحقیق………………………………. 111
4-3-1-1- فرضیه فرعی اول…………….. 114
4-3-1-2- فرضیه فرعی دوم……………. 116
4-3-1-3- فرضیه فرعی سوم…………… 118
4-3-1-4- فرضیه فرعی چهارم………… 121
4-3-1-5- فرضیه فرعی پنجم…………. 124
4-3-1-6- فرضیه فرعی ششم…………. 126
4-3-2- فرضیه اصلی دوم تحقیق………………………………. 128
4-3-2-1- فرضیه فرعی اول…………….. 131
4-3-2-2- فرضیه فرعی دوم……………. 134
4-3-2-3- فرضیه فرعی سوم…………… 136
4-3-2-4- فرضیه فرعی چهارم………… 138
4-4- اولویت بندی فرضیات… 141
4-5- خلاصه فصل ……………… 144
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- مقدمه ………………………… 147
5-2- نتایج استنباطی داده‌ها. 147
5-2-1- نتایج استنباطی فرضیه اصلی اول………………………….. 147
5-2-2- نتایج استنباطی فرضیه اصلی دوم…………………………. 153
5-3- نتایج اولویت بندی داده‌ها………………………………………………. 156
5-4- پیشنهادات کاربردی…… 157
5-5- محدودیت‌های پژوهش. 158
5-5-پیشنهاد به محققان آینده………………………………………………. 158
ضمائم
پیوست الف) پرسشنامه………… 161
پیوست ب) خروجی داده‌ها….. 165
فهرست منابع
منابع فارسی………………………….. 187
منابع خارجی………………………… 197
منابع سایت‌ها……………………….. 198
چکیده انگلیسی…………………….. 199
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 2-1- وضعیت درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهای دولت طی سالهای 1388 تا 1390….. 17
جدول 2-2- وضعیت درآمدهای مالیاتی در استان آذربایجان غربی طی سالهای 1387 تا 1390….. 18
جدول 2-3- نرخ مالیات بر ارزش افزوده و عوارض کالاهای غیرمعاف و خاص در ایران………………………. 30
جدول 2-4- بررسی تعداد کشورهای تک نرخی و چند نرخی در طی زمان…………………………….. 33
جدول 2-5- جدول ضرایب عدم تمکین مالیاتی در چند کشور منتخب…………………………………….. 58
جدول 2-6- طبقه بندی انواع فعالیتهای اقتصاد زیرزمینی…….. 59
جدول 3-1- سوالات پرسشنامه با توجه به فرضیات تحقیق………. 102
جدول 3-2- آماره پایایی پرسشنامه………………………………………………. 102
جدول 4-1- توزیع فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان به پرسشنامه . 107
جدول 4-2- توزیع فراوانی سابقه کار پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………………………. 108
جدول 4-3- توزیع فراوانی میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………. 109
جدول 4-4- توزیع فراوانی پست سازمانی پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………. 110
جدول 4-5- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر عوامل درون سازمانی……………. 112
جدول 4-6- نتایج آزمون خلاصه ویلکاکسون برای متغیر عوامل درون سازمانی……………………….. 113
جدول 4-7- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر پیچیدگی قوانین…………………… 114
جدول 4-8- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر پیچیدگی قوانین…………………… 116
جدول 4-9- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر نرخ چندگانه………………………….. 117
جدول 4-10- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر نرخ چندگانه……………….. 118
جدول 4-11- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر معافیتهای گسترده…………….. 119
جدول 4-12- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر معافیتهای گسترده…… 121
جدول 4-13- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر ناکارآیی جرایم………………………. 122
جدول 4-14- جدول‌آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر ناکارآیی جرایم……………. 123
جدول 4-15- نتایج آزمون گلموکروف- اسمیرنوف برای متغیر ضعف در آموزش…………………… 124
جدول 4-16- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر ضعف در آموزش…………. 126
جدول 4-17- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیرسطح توان‌سازمان در بکارگیری‌افزارها…………………….. 127
جدول 4-18- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیرسطح توان‌سازمان در بکارگیری‌افزارها…………………….. 128
جدول 4-19- نتایج آزمون گلموکروف- اسمیرنوف برای متغیر عوامل برون سازمانی…………….. 129
جدول 4-20- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر عوامل برون سازمانی….. 131
جدول 4-21- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر عوامل اقتصادی…………………….. 132
جدول 4-22- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر عوامل اقتصادی…………… 133
جدول 4-23- نتایج آزمون گلموکروف-اسمیرنوف برای متغیر عوامل سیاسی……………………….. 134
جدول 4-24- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر عوامل سیاسی…………….. 135
جدول 4-25- نتایج آزمون گلموکروف- اسمیرنوف برای متغیر عوامل اجتماعی…………………….. 136
جدول 4-26- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر عوامل اجتماعی………….. 138
جدول 4-27- نتایج آزمون گلموکروف- اسمیرنوف برای متغیر عدم گسترش فرهنگ مالیاتی. 139
جدول 4-28- جدول آماره خلاصه و نتایج آزمون ویلکاکسون برای متغیر عدم گسترش فرهنگ مالیاتی…………………………………… 140
جدول 4-29- جدول الویتبندی فرضیههای اصلی با بهره گرفتن از آزمون فریدمن………………………. 141
جدول 4-30- جدول آماره کای دو برای الویتبندی فرضیههای اصلی در آزمون فریدمن…………………. 141
جدول4-31- جدول الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه اصلی درون سازمانی با بهره گرفتن از آزمون فریدمن………………………. 142
جدول 4-32- جدول آماره کای دو برای الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه اصلی درون سازمانی در آزمون فریدمن…… 142
جدول 4-33- جدول الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه اصلی برون سازمانی با بهره گرفتن از آزمون فریدمن………………………. 142
جدول 4-34- جدول آماره کای دو برای الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه اصلی برون سازمانی در آزمون فریدمن…… 143
جدول 4-35- جدول الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه های اصلی درون و برون سازمانی با بهره گرفتن از آزمون فریدمن…. 143
جدول 4-36- جدول آماره کای دو برای الویتبندی فرضیههای فرعی مربوط به فرضیه های اصلی درون و برون سازمانی در آزمون فریدمن………………………………………………. 144
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار 1-1- مدل مفهومی‌متغیرهای تحقیق………….. 8
نمودار 4-1- درصد فراوانی جنسیت پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………. 107
نمودار 4-2- درصد فراوانی سابقه کار پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………………………. 108
نمودار 4-3-درصد فراوانی میزان تحصیلات پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………. 109
نمودار 4-4- درصد فراوانی پست سازمانی پاسخ دهندگان به پرسشنامه………………………………. 110
نمودار 4-5- نمودار Q-Q plot برای متغیر عوامل درون سازمانی………………………………………………. 111
نمودار4-6- نمودار میلهای برای متغیر عوامل درون سازمانی…. 113
نمودار 4-7- نمودار Q-Q plot برای متغیر پیچیدگی قوانین… 114
نمودار 4-8- نمودار میلهای برای متغیر پیچیدگی قوانین………… 115
نمودار 4-9- نمودار Q-Q plot برای متغیر نرخ چندگانه………. 116
نمودار 4-10- نمودار میلهای برای متغیر نرخ چندگانه……………….. 118
نمودار4-11- نمودار Q-Q plot برای متغیر معافیتهای گسترده………………………………………………. 119
نمودار 4-12- نمودار میلهای برای متغیر معافیتهای گسترده…… 120
نمودار 4-13- نمودار Q-Q plot برای متغیر ناکارآیی جرایم…… 121
نمودار 4-14- نمودار میلهای برای متغیر ناکارآیی جرایم……………. 123
نمودار4-15 – نمودار Q-Q plot برای متغیر ضعف در آموزش… 124
نمودار4-16 – نمودار میلهای برای متغیر ضعف در آموزش………… 125
نمودار 4-17- نمودار Q-Q plot برای متغیر سطح توان سازمان در بکارگیری افزارهای سازمانی…. 126
نمودار 4-18- نمودار میلهای برای متغیر سطح توان سازمان در بکارگیری افزارهای سازمانی…. 128
نمودار 4- 19- نمودار Q-Q plot برای متغیر عوامل برون سازمانی………………………………………………. 129
نمودار 4-20- نمودار میلهای برای متغیر عوامل برون سازمانی….. 130
نمودار4-21- نمودار Q-Q plot برای متغیر عوامل اقتصادی….. 131
نمودار4-22- نمودار میلهای برای متغیر عوامل اقتصادی…………… 133
نمودار 4-23- نمودار Q-Q plot برای متغیر عوامل سیاسی……. 134
نمودار 4-24- نمودار میلهای برای متغیر عوامل سیاسی…………….. 135
نمودار 4-25- نمودار Q-Q plot برای متغیر عوامل اجتماعی….. 136
نمودار4-26- نمودار میلهای برای متغیر عوامل اجتماعی………….. 138
نمودار4-27- نمودار Q-Q plot برای متغیر عدم گسترش فرهنگ مالیاتی…………………………………… 139
نمودار4-28- نمودار میلهای برای متغیر عدم گسترش فرهنگ مالیاتی…………………………………… 140
چکیده :
در دهه های اخیر مالیات بر ارزش افزوده به عنوان یکی از روش‌های وصول مالیات مورد توجه قرار گرفته است و از همه مهم تر به علت گستردگی پایه مالیاتی و همچنین درآمدزایی بالای آن نسبت به انواع دیگر مالیات‌ها از اهمیت بسزایی از سوی دولت‌ها در کشورهای مختلف برخوردار است. در کشور ما نیز مالیات بر ارزش افزوده به منظور اصلاح ساختار مالیاتی و افزایش درآمدهای دولت به اجرا گذاشته شده است. بررسی فرار مالیاتی و عوامل شکل گیری آن در این نظام کمک می‌کند تا اصلاحات قانونی لازم، برای جلوگیری و کاهش رشد فرار مالیاتی انجام شود و زمینه لازم برای افزایش کارایی نظام نوین مالیات بر ارزش افزوده و درآمدهای مالیاتی فراهم گردد. تحقیق حاضر به بررسی عوامل موثر بر فرار مالیاتی در نظام مالیات بر ارزش افزوده می‌پردازد. جامعه آماری این تحقیق کادر اداره کل امور مالیاتی استان آذربایجان غربی می‌باشد که از این جامعه نمونه‌ای به حجم 234 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و بین آنها پرسشنامه توزیع شد و برای تجزیه و تحلیل آماری از آزمون‌های ویلکاکسون و فریدمن استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش تاثیر به ترتیب عوامل برون سازمانی (عوامل اجتماعی، عدم گسترش فرهنگ مالیاتی، عوامل سیاسی و عوامل اقتصادی) و عوامل درون سازمانی (سطح توان سازمان در بکارگیری افزارها، پیچیدگی قوانین، ضعف در آموزشهای ارائه شده، ناکارایی جرائم، نرخ‌های چندگانه و معافیتهای گسترده) را بر فرار مالیاتی مودیان نظام مالیات بر ارزش افزوده تایید می کند.
کلمات کلیدی : مالیات، مالیات بر ارزش افزوده ، فرار مالیاتی ، مودیان مالیاتی
تعداد صفحات : 231
قیمت : 40 هزار تومان
بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود فایل در اختیار شما قرار میگیرد و همچنین فایل خریداری شده به ایمیل شما نیز ارسال می شود
پشتیبانی سایت : parsavahedi.t@gmail.com
[add_to_cart id=159331]