تحقیق دانشگاهی – شناسایی اجزای مدل کسب‌وکار الکترونیکی در صنعت گردشگری و کاربرد آن در ایران- …

پورتال تخصصی/ عمودی
واسطه تبادل
خرده فروشی با استفاده از کاتالوگ الکترونیکی
فروشگاه الکترونیکی
مراکز خرید الکترونیکی
جوامع مجازی
ارائه تخفیف
گردآورنده خریداران
سیستم‌های همکاری غیر یکپارچه با سیستم‌های داخلی
یکپارچگی وب و سیستم‌های داخلی کسب‌وکار
مدل بازار الکترونیکی یکپارچه گردشگری
عرضه و بازار محصول
فعالیت‌ها و سازمان
منابع و تامین‌کنندگان
شکل ۸٫ مدل‌های کسب‌وکار الکترونیکی در سطح عرضه و بازار محصول هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار الکترونیکی

۲-۲-۴- سطح فعالیت‌ها و سطح سازمانی

۱-۲-۲-۴-فعالیت‌ها و سازمان

ساختار توزیع سنتی گردشگری با بروز اشکال جدید همکاری و رقابت کاملا تغییر کرده و تور اپراتورها و ارائه دهندگان خدمات، به طور مستقیم به مصرف‌کنندگان نهایی دسترسی یافته‌اند. این موضوع به فرایندی به‌نام واسطه زدایی منتج شده (حنفی زاده و رضایی، ۱۳۸۷) و بدین معنا است که بنگاه‌های سنتی گردشگری می‌بایست خدمات خود و نحوه ارائه آن‌ها به مشتریان را مورد بازنگری قرار دهند. در کنار واسطه‌زدایی، ظهور عصر الکترونیکی، منجر به ایجاد واسطه‌های جدید شده است که از آن‌ها به واسطه‌های ‌الکترونیکی یاد می‌شود. این واسطه‌‌ها، نقش‌های گوناگونی ایفا می‌کنند که از آن جمله عبارتند از: ارائه ابزارهای جستجو، ارائه اطلاعات، انجام فرایندهای خرید و انتخاب و محصولات سفر. در فرایند واسطه‌گری گردشگری، هنوز دو حوزه مشتری محوری و خدمات مشاوره (که کارکنان آژانس، دانش و مهارت لازم برای آن‌ها را دار هستند) وجود دارند که آژانس‌های مسافرتی می‌توانند به خلق ارزش و ارائه محصولات رقابت پذیر در آن‌ها بپردازند (لیوی، ۲۰۰۸). انقلاب فناوری اطلاعات، بخش گردشگری را به شدت متحول کرد اما نتوانست آن‌گونه که در ابتدا انتظار می‌رفت، باعث از بین رفتن سیستم‌‌های توزیع جهانی شود. تنها دلیل این بود که سیستم‌های توزیع جهانی، با همکاری بیش‌تر و نزدیک‌تر با سایر شرکت‌‌های فعال در صنعت و از طریق وب‌سایت‌ها و درگاه‌های خود توانستند محصولات قابل ارائه خود را به‌روز رسانی کنند. تور اپراتورهای مجازی، مبتنی بر فناوری اطلاعات هستند. با استفاده از فناوری اطلاعات، شبکه‌ای از روابط را می‌توان بین اپراتورها ایجاد کرد که منجر به انواع مختلف و ترکیب نوآورانه محصولات و خدمات گشته و بنابراین اپراتورها را قادر می‌سازد تا راه‌حل‌های سفارشی‌سازی شده و منعطفی را برای برآورده کردن نیازهای رو به رشد بخش‌های مختلف بازار ارائه دهند (لیوی، ۲۰۰۸).
فناوری های اطلاعات و ارتباطات فرایندهای درون‌سازمانی را از طریق حمایت از سطوح خاصی از تلفیق بین فعالیت‌های مختلف درون سازمان‌ها توسعه می‌دهند. طبق هستی‌شناسی مدل کسب‌وکار گردشگری (شکل ۷)، فعالیت‌های درونی یک بنگاه گردشگری، به دو دسته فعالیت‌‌های اولیه و فعالیت‌های حمایتی تقسیم می‌شوند. فناوری اطلاعات و ارتباطات، نوعأ فعالیت‌‌های اولیه و پشتیبانی را یکپارچه کرده و به بنگاه‌ها اجازه می‌دهند تا به مشتریان خدمات مناسب‌تری ارائه داده و کارهای اداری خود را با کارایی بیشتری انجام دهند. هدف از استفاده از این سیستم‌ها، افزایش بهره‌وری، تولید و نیز گسترش مدیریت عملیاتی و راهبردی بنگاه‌‌ها است. ارتباطات و کارکردهای درون‌سازمانی که توسط این فناوری در صنعت گردشگری تسهیل می‌شوند عبارتند از:
تبادل اطلاعات درون یک سازمان گردشگری
برنامه‌ریزی راهبردی
تجزیه و تحلیل رقابت
کنترل و برنامه‌ریزی مالی
حسابداری
تحقیقات بازاریابی
راهبرد بازاریابی و پیاده‌سازی
تاکتیک‌ها و تصمیمات قیمت‌گذاری
برنامه‌ریزی میان مدت و بازخورد
گزارشات/ آمار مدیریتی
کنترل عملیات
کارکردهای مدیریتی
ارتباط بین بخش‌ها
کارکردهای تجاری
تبادل اطلاعات و شبکه‌سازی
مدیریت منابع انسانی
هماهنگی عملیات
گزارشات و بودجه‌بندی
موجود بودن جا/ قیمت‌ها/ اطلاعات سفارشات از طرف اداره مرکزی
اشتراک پایگاه‌های اطلاعاتی منابع برای مشتریان (بوهالیس، ۱۳۸۵).
فرایند خلق ارزش در گردشگری در حال تغییر است. محصولات گردشگری از مجموعه‌ای از فعالیت‌‌های پیچیده تشکیل شده‌اند که در اثر همکاری بازیگران بسیار در مکان‌‌ها و زمان‌های مختلف ایجاد می‌شوند. شکل‌گیری این محصولات مرحله‌ای یا ‌خطی نیست بلکه مبتنی بر تعاملات دوسویه بین بازیگران صنعت است. این ارتباطات پیچیده بین بازیگران را می‌توان به‌عنوان یک “مجموعه ارزش “، توصیف کرد. نقش ایفا شده توسط هریک از بازیگران در فرایند تولید، از یک عرضه به عرضه‌ای دیگر متفاوت است. در این مجموعه ارزش، مشتری دیگر تنها یک خریدار منفعل که تنها آنچه می‌خواهد را اعلام می‌دارد، نیست؛ بلکه، مشتری نقشی فعال در تعریف و تولید تمامی آنچه دریافت می‌کند، دارد. تولید ارزش در این مجموعه، به ترکیب و اندازه روابط پیچیده‌ای که این بازیگران را به یکدیگر مرتبط می‌سازد و دانش و منابع هریک از بازیگران بستگی دارد (لیوی، ۲۰۰۸).
به‌طور کلی، فناوری اطلاعات این پتانسیل را دارد که به‌جای تولید مستقیم ارزش برای بازارهای الکترونیکی، امکان یکپارچگی و همکاری را برای آن‌‌ها ایجاد نماید. به منظور تبدیل این امکان بالقوه به بالفعل، کسب‌وکارها می‌بایست از طریق یکپارچه‌سازی پردازش اطلاعات و همکاری میان بازیگران مراحل مختلف زنجیره ارزش، بر ارزش‌های مشتریان خود تمرکز کنند (جوو، ۲۰۰۲).
بازارهای گردشگری الکترونیک جهت حداکثر نمودن نقش هریک از بازیگران، نیازمند استراتژی‌های همکاری عمودی و افقی هستند. شرکت‌های هواپیمایی، رستوران‌‌ها، هتل‌ها و مهمانسراها، انجمن‌های محلی گردشگری و سایر ارائه دهندگان خدمات با به روزرسانی اطلاعات خود و مدیریت ذخیره‌جا در بازار گردشگری الکترونیکی نقش ایفا می‌کنند. به منظور موفقیت بازارهای گردشگری الکترونیکی، بازیگران این بازار می‌بایست تمامی منابع، دانش و مهارت‌های خود را به اشتراک بگذارند. گاهی اوقات به منظور افزایش کارایی بازار و راحتی مسافران در بازار‌های گردشگری الکترونیکی نیاز به یک استراتژی همکاری بین‌المللی بین ملت‌ها وجود دارد.‌ به منظور کسب‌ همکاری این بازیگران، می‌بایست نقش و مسئولیت‌ آن‌ها و همچنین مشوق‌ها و منافع آن‌ها به صورت واضح تعریف گردد.‌ همچنین به منظور یک شراکت پایدار و مبتی بر اعتماد، مشوق‌های بازیگران می‌بایست متناسب با میزان همکاری و کمک آن‌ها به بازار باشد (جوو، ۲۰۰۲)‌.